งานประเพณีแห่นางสงกรานต์เข้าเมืองบ้านนาห้วย

 

 งานประเพณีแห่นางสงกรานต์เข้าเมืองบ้านนาห้วย

 งานประเพณีแห่นางสงกรานต์เข้าเมือง   เป็นงานประเพณีที่ชาวบ้านหมู่ที่  ๓ บ้านนาห้วย ตำบลปราณบุรี  อำเภอปราณบุรี  จังหวัดประจวบคีรีขันธ์  จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี  ซึ่งเป็นพิธีเชิญนางสงกรานต์เข้าเมืองที่มีเอกลักษณ์เป็นของตนเอง

ประวัติความเป็นมา
พ่อของนายหง่วน  ยังบุญมา  ชื่อ จรัญ  มีอาชีพรับราชการครู เป็นผู้ริเริ่มประเพณีนี้ขึ้นมา  ซึ่งเมื่อก่อนเคยเล่นละครและรำอยู่หน้าพระลาน โดยมีอาจารย์สุคนธรส  เฉยฉิน  เป็นผู้ฝึกสอนการรำ  และการประดิษฐ์ท่ารำ

ขั้นตอนการปฏิบัติ
ปี พ.ศ. ๒๕๕๓  นี้ วันมหาสงกรานต์ ตรงกับ    วันพุธที่ ๑๔  เมษายน ขึ้น ๑ ค่ำ เดือน  ๖  เวลา  ๗  นาฬิกา  ๒๑  นาที  ๐  วินาที เริ่มพิธีด้วยการการยกเสาพิธีลงหลุม ก่อนวันงาน ๑ วัน การขุดหลุมจะต้องตั้งนะโม ๓ จบก่อนแล้วบอกแม่ธรณีว่าจะทำงานอะไร แล้วปลุกธรณีเสร็จแล้ว  ก็เอามือวนตรงแผ่นดินตรงที่เราจะขุดหลุม  แล้วตบธรณีให้รู้ว่าเราจะทำงานแล้ว  เมื่อขุดหลุมเสร็จแล้วก็เอาเสาลงแล้วบอกธรณีอีกครั้ง  กล่าวว่า  จะเอาเสาขึ้นแล้วนะ  แล้วบอกเทวดาเบื้องบนให้รู้ว่า วันนี้จะจัดงานสงกรานต์แล้ว  ไม่ว่าจะเป็นงานบวช    หรืองานอื่น ๆ   ต้องบอกเทวดาชุมนุมเทวดาให้รับรู้    เมื่อเสร็จแล้วให้อธิษฐานจิตให้เป็นไปตามที่ต้องการ   การกล่าวคำ   ให้กล่าวแต่คำบาลีอย่างเดียว    ไม่ต้องอ่านคำแปล โดยกล่าวและออกชื่อส่วนตัวว่าข้าพเจ้าทำให้แล้ว และให้เทวดาเบื้องบนเป็นสักขีพยานแก่ข้าพเจ้าด้วย วันนี้ข้าพเจ้าได้ฤกษ์ได้ยาม  แล้วก็ยกเลย

ในการประกอบพิธีเชิญนางสงกรานต์เข้าเมือง  ต้องตรงกับวันมหาสงกรานต์    และเวลาตามประกาศสงกรานต์จะต้องจัดทำทุกอย่างตามประกาศสงกรานต์อย่างเคร่งครัด    และต้องใช้ของใหม่ทั้งหมด การจัดตั้งขบวนเชิญนางสงกรานต์ ประกอบด้วย พัดตั้ง พัดเฉียง พัดโบก เศียรพระพรหม พระพุทธ   พระพรหม   ท้าวธรรมบาล นกฮูกสองผัวเมีย พญานาค  นางสงกรานต์  พร้อมอาวุธและพาหนะ    ซึ่งในปี ๒๕๕๓ นี้  คือ   นางสงกรานต์มณฑาเทวี มณฑาเทวีเป็นนางสงกรานต์ประจำวันพุธ ทัดดอกจำปา มีไพฑูรย์ (พลอยสีเหลืองแกมเขียว) เป็นเครื่องประดับ ภักษาหาร คือ นมและเนย  อาวุธคู่กาย พระหัตถ์ขวาถือเหล็กแหลม พระหัตถ์ซ้ายถือไม้เท้า  เสด็จไสยาสน์เหนือปฤษฎางค์คัสพะ  (ลา)

พิธีจะเริ่มขึ้นในช่วงเช้าของวันที่   ๑๔  เมษายน  ๒๕๕๓  (วันมหาสงกรานต์)   โดยจะไปตั้งขบวนที่วัดนาห้วย ขบวนมี ๒ ขบวน คือ ภาคพื้นดิน ก็จะมีการร่ายรำ  และภาคสวรรค์ก็จะเป็นขบวนของนางฟ้า   ซึ่งจะมีผู้เข้าร่วมขบวน   ๑๐๐   กว่าชีวิต    (ขบวนประกอบด้วยคนในหมู่บ้าน  และเด็กนักเรียน) ตั้งขบวนเสร็จแล้วก็ให้หลวงพ่อรดน้ำมนต์     แห่รอบโบสถ์   ๓   รอบ     แล้วแห่ไปยังศาลาเอนกประสงค์บ้านนาห้วย   เมื่อถึงเวลาเวลา   ๗  นาฬิกา  ๒๑  นาที   ตามประกาศสงกรานต์   จะประกอบพิธีอัญเชิญของสักการะทีละอย่าง  โดยจะใช้คำอัญเชิญเป็นบทกลอน

การอัญเชิญจะเริ่มด้วยอัญเชิญพระพุทธก่อน  แล้วก็จะเชิญไปตามลำดับตามคำอัญเชิญ จนถึงพราหมณ์ผู้ประกาศสงกรานต์เป็นลำดับสุดท้าย  หลังจากนั้นก็จะเป็นการรำถวาย    ประกอบด้วย ท่ารำไทย  ๖๔  ท่า ลำดับต่อไปก็เป็นการรำประกอบเพลงพวงมาลัย เมื่อเพลงพวงมาลัยจบลง  พราหมณ์ก็จะทำหน้าที่เป็นผู้ประกาศสงกรานต์ เป็นอันเสร็จพิธี

ประกาศสงกรานต์  พ.ศ. ๒๕๕๓
อธิกมาส  ปรกติวาร  ปรกติสุรทิน

วันมหาสงกรานต์ ตรงกับวันพุธที่ ๑๔  เมษายน  ขึ้น  ๑  ค่ำ  เดือน  ๖  เวลา  ๗  นาฬิกา  ๒๑  นาที  ๐  วินาที  นางสงกรานต์ชื่อ  มณฑาเทวี  ทรงพาหุรัตน์  ทัดดอกจำปา  แก้วไพฑูรย์เป็นอาภรณ์  ภักษาหาร  นมเนย  พระหัตถ์ขวาทรงเหล็กแหลม  พระหัตถ์ซ้ายทรงไม้เท้า  เสด็จยืนมาบนหลังลา

ปีนี้นาคให้น้ำเจ็ดตัว  ด้วยเกณฑ์ธาราธิคุณ  ตกราศีเตโช  เศษ  ๔  น้ำน้อย  ส่วนเกณฑ์ฝน เศษ  ๓  บันดาลให้ฝน  ๓๐๐  ห่า  ในจักวาล  ๑๒๐  ห่า  หิมพานต์  ๙๐  ห่า  มหาสมุทร  ๖๐  ห่า  และในโลกมนุษย์  ๓๐  ห่า  เกณฑ์ธัญญาหาร  เศษ  ๕  ชื่อ  วิปัตติ  ข้าวกล้าในภูมินา  จะได้ผล  ๑  ส่วน  เสีย  ๕  ส่วน  จะเกิดกิมิชาติ  ด้วง  แมลง

ปีนี้เถลิงศกขึ้นจุลศักราช  ๑๓๗๒  โทศก  ปีขาล  (เสือ)  ในวันศุกร์ที่  ๑๖  เมษายน ขึ้น  ๓  ค่ำ  เดือน  ๖  เวลา  ๑๑  นาฬิกา  ๑๘  นาที  ๓๖  วินาที

ประเพณีแห่นางสงกรานต์เข้าเมืองของบ้านนาห้วยนั้น   เป็นประเพณีของหมู่บ้านที่จัดขึ้นเป็นของตัวเอง  ซึ่งได้จัดทำมานานเป็นเวลากว่า  ๔๐  ปีแล้ว